اختلال پارانوئید را چگونه معنی می‌کنید؟ آیا شما از آن دسته افرادی هستید که گوشی همسر خود را هنگامی که خواب است، بررسی می‌کنید؟ آیا این نگرانی را دارید که رابطه همسرتان با همکاران از جنس مخالفش بیشتر از چیزی باشد که به نظر می‌رسد؟
آیا وقتی همسرتان بیرون است مدام به او زنگ می‌زنید تا ببینید چه کاری انجام می‌دهد؟ آیا فکر می‌کنید که همسرتان در مورد مسائل مالی به شما دروغ می‌گوید؟ آیا هر باری که همسرتان با دوستانش بیرون می‌رود بعد از آمدن به خانه با او دعوا می‌کنید؟ بهتر است بدانید چنین مسائلی تنها چند مورد از نشانه‌های افراد با اختلال پارانوئید است.
در واقع پارانویا یکی از اختلال‌های شخصیتی است و افراد درگیر آن، مدام به دیگران سوءظن دارند و نمی‌توانند به‌راحتی به کسی اعتماد کنند. در این مطلب به‌دلایل شکل‌گیری اختلال پارانوئید می‌پردازیم و در مورد اثرات مخرب آن و راه‌های کاهش این حس در روابط صحبت می‌کنیم. بنابراین تا انتها همراه ما باشید.
دلایل شکل‌گیری اختلال پارانوئید در رابطه
دلایل بسیار زیادی برای شکل‌گیری این حس در روابط وجود دارد اما در ادامه به اصلی‌ترین علل آن اشاره می‌کنیم.
روابط قبلی
وقتی فردی در گذشته روابط نافرجام زیادی داشته و حتی اتفاق‌های تلخ زیادی را در زندگی خود تجربه کرده است، می‌تواند در رابطه فعلی خود دچار این اختلال شود.
برای مثال ممکن است در گذشته مدام به او خیانت شده است یا حتی چندین بار از احساس و اعتماد او سوء استفاده کرده‌اند. در چنین شرایطی این فرد تصور می‌کند با این حرکت‌ها می‌تواند از بروز تجربه‌های ناخوشایند قبلی در روابط خود جلوگیری کند.
استرس بسیار بالا
یکی دیگر از عللی که برای اختلال پارانوئید مطرح می‌شود، استرس است. به‌خصوص افرادی که استرس بالایی دارند، بدون اختیار افکار پارانوئید را در ذهن خود پرورش می‌دهند.
به‌طور معمول عوامل محیطی و گذشته فرد می‌توانند در شکل‌گیری این اختلال تاثیرگذار باشند. زمانی که فردی در گذشته آسیب دیده است و در حالت عادی نیز سطح استرس بالایی دارد، بیشتر مستعد درگیری با اختلال پارانویا است.
نداشتن اعتماد کافی
بهتر است بدانید که این اختلال گاهی از دلایلی سرچشمه می‌گیرد که واقعا پیش آمده است و دیگر آن فرد نمی‌تواند به همسر خود اعتماد داشته باشد. این بی‌اعتمادی‌ها می‌تواند مربوط به مسائل مالی و شرایط اجتماعی فرد باشد.
اگر نشانه‌های پارانوئید را دارید، توصیه می‌کنیم به احساس‌های خود اعتماد کنید. به‌خصوص در شرایطی که مدام همسرتان کارهایی انجام می‌دهد که اعتمادتان به او از دست برود.
تاثیرات مخرب اختلال پارانوئید
اختلال پارانوئید می‌تواند تاثیرات مخرب زیادی بر سلامت خود فرد، همسرش و رابطه آن‌ها بگذارد که در ادامه در مورد هر کدام توضیح می‌دهیم.
تاثیر بر سلامت
پارانویا می‌تواند سلامت افراد را تا حد زیادی تحت تاثیر قرار دهد، زیرا فرد همیشه در حالت تدافعی است. در حقیقت استرس خود را به شکل پاسخ‌های فیزیکی در بدن فرد نشان می‌دهد. روابط پارانویا حاد و مداوم می‌تواند به‌مرور فرد را عصبی و خسته کند و همچنین بر کیفیت خواب افراد نیز تاثیر منفی بگذارد.
تاثیر بر شریک زندگی
وقتی این افکار پارانویا را مدام در ذهن پرورش دهید، دیگر بعد از مدتی همسرتان از بهبودی این رابطه ناامید می‌شود. به‌طوری که دیگر هر اتهامی به او بزنید، برای متقاعد کردن شما کاری انجام نمی‌دهد و حتی در مواردی به دلیل بی‌اعتمادی شما خشمگین می‌شود.
تاثیر بر رابطه
در بالاتر اشاره کردیم که گاهی اختلال پارانوئید به دلیل نداشتن اعتماد کافی رخ می‌دهد. در نتیجه به‌مرور زمان با تقویت این حس، دیگر نمی‌توانید رابطه خوبی با شریک زندگی خود برقرار کنید. البته در شرایطی که همسرتان بتواند این احساس امنیت و اعتماد را در شما به‌وجود آورد، می‌توان شاهد تغییرات مثبتی در رابطه بود.
چگونه اختلال پارانوئید در روابط را کنترل کنیم؟
در ادامه چند راهکار را برای کاهش احساس پارانویا در روابط توضیح می‌دهیم:
بررسی علت ماجرا
یکی از بهترین کارهایی که می‌توانید برای بهبود این اختلال انجام دهید، پیدا کردن علت شکل‌گیری این احساس‌ها در شما است.
شناسایی موقعیت‌های تحریک‌زا
احتمالا متوجه شده‌اید که بعضی از شرایط بیشتر شما را تحریک می‌کند. خیلی مهم است که بتوانید این عوامل تحریک‌زا را شناسایی کنید، چون می‌توانید روی کنترل کردن آن‌ها بیشتر کار کنید.
قبل از واکنش نشان دادن صبر کنید
اختلال پارانوئید کاری می‌کند که شما بدون هیچ فکری، دست به اقدام بزنید. بنابراین هر وقت می‌خواهید واکنشی نشان دهید، چند دقیقه صبر کنید، نفس عمیقی بکشید، موقعیت را ارزیابی کنید و سپس با تفکر کامل چیزی بگویید. بنابراین دیگر در این شرایط حرفی نمی‌زنید که پس از مدتی از گفته خودتان پشیمان شوید.
احساسات خود را با همسرتان در میان بگذارید
می‌توانید با شریک زندگی خود صادقانه صحبت کنید، به او توضیح دهید که چه حسی دارید و حتی بگویید دلیل شکل‌گیری این افکار در ذهن شما از کجا است.
به جای این‌که مدام طرف مقابل را سرزنش کنید، روی نشان دادن احساس خود تمرکز داشته باشید. برای مثال در عوض جمله «تو همیشه باعث ناراحتی من میشی» بهتر است بگویید «من معمولا ناراحت میشم وقتی که ….»
به دیدگاه طرف مقابل توجه کنید
خیلی مهم است که به صحبت‌های شریک زندگی خود گوشی دهید و گاهی از دید او به ماجرا نگاه کنید.
نیازهای خود را مطرح کنید
به جای این‌که مدام همسر خود را کنترل کنید، به او بگویید که چه نیازهایی دارید و همچنین در مورد انتظارهای او سوال کنید.
سعی کنید اعتماد لازم را شکل دهید
در یک رابطه می‌توان با انجام تعهدها، روی شکل‌گیری و تقویت اعتماد و رفع اختلال پارانوئید کار کرد. هر دو طرف می‌توانند با مسئولیت‌پذیری متقابل و روابط عاطفی بهتر اعتماد به یکدیگر را بهبود بخشند.
سخن نهایی
پارانویا در حقیقت به رابطه آسیب می‌رساند. زیرا دیگر نمی‌توان به‌راحتی به‌طرف مقابل اعتماد کرد و همیشه این احساس در افراد وجود دارد که شریک زندگی‌شان به آن‌ها خیانت می‌کند، دروغ می‌گوید و حتی سعی دارد به آن‌ها صدمه بزند.
گاهی این احساس‌ها می‌تواند درست باشد. به‌خصوص در شرایطی که همسرتان کارهایی انجام می‌دهد که شما دیگر همان اعتماد کم سابق را نیز به او از دست می‌دهید.
اما اگر فکر می‌کنید به این اختلال دچار شده‌اید، بهتر است ابتدا ببینید ریشه در چه چیزی دارد و تا جایی که می‌توانید با همسرتان آن را حل کنید. البته در بعضی از شرایط لازم است که از مشاوره برای حل اختلال پارانوئید کمک بگیرید تا بتوانید مانند گذشته رابطه خوبی با همسر خود داشته باشید.
