انسان‌ها تمایل دارند موجودات اجتماعی باشند و تحقیقات نشان داده که داشتن ارتباطات اجتماعی برای رفاه عاطفی و جسمی حیاتی است. با این‌حال، تنهایی و سلامت روان در تضاد با یکدیگر نیستند، البته مدت زمانی که یک فرد تنها است نیز تاثیر مهمی در زندگی او دارد.
بودن انسان‌ها در کنار دیگران با پاداش ذهنی همراه است اما استرس نیز ایجاد می‌کند. مثلا شما نگران افکار مردم هستید، رفتار خود را تغییر می‌دهید تا از طرد شدن خودداری کنید و با بقیه گروه هماهنگ شوید.
در حالی که ممکن است هزینه‌های روانی بخشی از یک دنیای اجتماعی باشد، بعضی از این چالش‌ها نشان می‌دهند که چرا زمان تنهایی می‌تواند بسیار مهم باشد.
وقت گذاشتن برای خودتان این فرصت را به شما می‌دهد که از فشارهای اجتماعی رها شوید و از افکار، احساسات و تجربیات خود استفاده کنید. در ادامه با ما همراه باشید تا به بررسی این موضوع بپردازیم که بین تنهایی و سلامت روان چه ارتباطی وجود دارد و چرا گاهی باید تنها باشیم.
چرا تنها بودن برای سلامت روان مهم است
یافتن زمانی برای تنها ماندن می‌تواند چندین مزیت کلیدی داشته باشد. تعدادی از آن‌ها را در زیر توضیح می‌دهیم:
خودآگاهی
راحت بودن در محیط امن خود می‌تواند به شما زمان و آزادی بدهد تا احساسات واقعی‌تان را بدون مداخله عوامل دیگری کشف کنید. این آگاهی از احساسات می‌تواند راهی برای امتحان چیزهای جدید، تحقیق در مورد موضوعاتی که شما را مجذوب خود می‌کند، کسب دانش و حتی تمرین روش‌های جدیدی برای ابراز وجود باشد.
این‌که به خودتان زمان بدهید به این معنی است که می‌توانید بدون فشارها و قضاوت‌هایی که ممکن است دیگران به شما تحمیل کنند، این چیزها را کشف کنید.
وقت گذاشتن برای خودتان برای رشد و پیشرفت شخصی بسیار مهم است. به‌جای نگرانی در مورد نیازها، علایق و نظرهایی که دیگران ممکن است داشته باشند، تنهایی به شما اجازه می‌دهد تا روی خودتان تمرکز کنید.
خلاقیت
زمان تنهایی فرصتی است تا به ذهن خود اجازه دهید سرگردان شود و خلاقیتتان را تقویت کنید. بدون نیاز به مراقبت یا تعامل با افراد دیگر، می‌توانید تاثیر عوامل بیرونی را نادیده بگیرید و تمرکز خود را روی درون خود بگذارید.
تحقیقات در مورد تنهایی و سلامت روان در واقع نشان می‌دهد که تنها بودن می‌تواند منجر به تغییراتی در مغز شود که به فرآیند خلاقیت کمک می‌کنند. یک مطالعه نشان داد افرادی که تمایل به کناره‌گیری عمدی برای گذراندن زمان به تنهایی دارند، معمولا خلاق هستند.
انزوای اجتماعی منجر به افزایش فعالیت در مدارهای عصبی مرتبط با تخیل می‌شود. زمانی که مغز با کمبود محرک اجتماعی مواجه می‌شود، شبکه‌های عصبی قسمت خلاقیت خود را افزایش می‌دهد تا به پرکردن این خلاء کمک کند.
انرژی اجتماعی
به عقیده بسیاری از افراد تنهایی و سلامت روان رابطه منفی دارند و از تنها بودن گریزان می‌شوند. با این‌حال محققان دریافته‌اند افرادی که تنها زندگی می‌کنند، ممکن است در واقع زندگی اجتماعی غنی‌تر و انرژی اجتماعی بیشتری نسبت به افرادی که کنار سایرین هستند، داشته باشند. در نتیجه تنها بودن برای سلامت روان بسیار مفید است.
تنها بودن همیشه آسان نیست
تنهایی ممکن است برای عده‌ای به دلایل مختلفی چالش برانگیز باشد. تعدادی از آن‌ها را در ادامه نام می‌بریم:
نداشتن تجربه تنها بودن
برخی از افراد عادت ندارند تنها باشند، زیرا به حضور در کنار دیگران وابسته شده‌اند. فقدان ناگهانی افراد می‌تواند باعث شود آن‌ها احساس جدایی یا قطع ارتباط کنند. بنابراین از نظر آن‌ها تنهایی و سلامت روان یک ارتباط منفی را شکل می‌دهند.
افکار و احساسات ناراحت کننده
در موارد دیگر، تنها ماندن و تمرکز بر درون می‌تواند دشوار یا حتی دردناک باشد. افراد ممکن است این درون‌نگری را ناراحت کننده بدانند یا متوجه شدند درگیر نشخوار فکری و نگرانی شدند.
انگ اجتماعی
تابو در مورد تنها بودن نیز می‌تواند در شکل دادن به احساس مردم در مورد تنهایی نقش داشته باشد. برای کسانی که در معرض نگرش‌های منفی نسبت به تنهایی قرار گرفته‌اند یا آن را نوعی رفتار ضد اجتماعی یا طرد اجتماعی می‌دانند، تنهایی می‌تواند نوعی تنبیه دردناک به نظر برسد.
نشانه‌هایی که نشان می‌دهند نیاز به تنهایی دارید
تشخیص علائمی که نشان می‌دهند به مدتی دوری از دیگران نیاز داشته باشید، همیشه آسان نیست. با وجود این، بعضی از آن‌ها عبارت هستند از:
- حساس شدن نسبت به مسائل. به‌نحوی که به‌راحتی با چیزهای کوچک تحریک می‌شوید و تمایل دارید در برابر موضوعات مختلف سریع واکنش نشان دهید.
- از دست دادن علاقه به انجام کارها با افراد دیگر
- احساس غرق شدن یا تحریک بیش از حد
- داشتن مشکل تمرکز
- مضطرب شدن از گذراندن وقت با افراد دیگر
باید بگوییم حتی اگر با هر یک از این نشانه‌ها دست و پنجه نرم می‌کنید، تنها بودن برای سلامت روان شما می‌تواند بسیار موثر باشد. در یک مطالعه در مورد تنهایی و سلامت روان، آن‌هایی که تقریبا 11 درصد از زمان خود را تنها بودند، احساسات منفی کمتری را در تجارب اجتماعی سخت بعدی خود تجربه کردند.
چگونه زمان خود را به تنهایی بگذرانیم
اگر قصد دارید مدتی را تنها باشید، مهم است که این کار را به روش‌هایی انجام دهید که برای سلامت روانی شما مفید باشد. در شرایطی تنهایی و سلامت روان تاثیر مثبت دارند که این نوع دوری از سایرین داوطلبانه باشد. همچنین مهم است که احساس کنید هر زمان که بخواهید می‌توانید به دنیای اجتماعی خود بازگردید.
همچنین بخوانید: مشاوره فردی
رسانه‌های اجتماعی خود را غیرفعال کنید
تلاش کنید عوامل حواس پرتی را به‌ویژه مواردی که باعث مقایسه اجتماعی می‌شوند، از زندگی خود حذف کنید. تمرکز شما باید روی افکار و علایق خودتان باشد، نه کاری که دیگران انجام می‌دهند.
پیاده‌روی کنید
تحقیقات نشان داده‌اند که بیرون بودن از خانه می‌تواند تاثیر مفیدی بر رفاه داشته باشد. اگر احساس می‌کنید از تعامل اجتماعی بیش از حد خفه شده‌اید، گذراندن زمان کمی در خارج از منزل به تنهایی و لذت بردن از مناظر طبیعی می‌تواند موثر باشد.
سخن نهایی
واضح است زمانی که برای خودتان وقت می‌گذارید، به سلامت روانتان کمک کردید. اگر اندیشیدن به صرف وقت به تنهایی باعث می‌شود احساس بی‌حوصلگی یا ناراحتی به شما دست دهد، ابتدا مدت اندکی را با خود تنها باشید. سپس سعی کنید آن را افزایش دهید. گرچه اصلا از جامعه دوری نکنید و منزوی نشوید.
پس از مدتی ممکن است متوجه شوید که گذراندن وقت به تنهایی به شما کمک می‌کند تا زمانی که به حلقه اجتماعی خود بر می‌گردید، احساس اعتماد به نفس بیشتری داشته باشید. در پایان با توجه به نکات بالا حتما متوجه شدید بین تنهایی و سلامت روان رابطه‌ای وجود دارد ولی باید آن را کنترل کرد تا تاثیر منفی روی شما نگذارد.
