به گفته ی مشاوره کودک همه ما در بسیاری از مواقع ممکن است دروغ بگوییم و یا با تغییر شکل دادن واقعیت تلاش می کنیم که دروغ هایی که می گوییم را توجیه کنیم اما زمانی که کودکمان دروغ کوچکی می گوید بسیار عصبانی می شویم و یا گاهی ممکن است با روش نامناسب با دروغگویی کودک برخورد کنیم
اما نکته ی مهم در زمینه ی علت و نحوه ی برخورد با دروغ گویی کودک این است که فهم تفاوت واقعیت و دروغ مشکل است و شکل گیری این فهم در کودکان نیازمند زمان و آموزش است حال در این مقاله همراه ما باشید تا شما را با دنیای کودکان در زمینه ی دروغ گویی آشنا کنیم.
قبل از هرچیز اگر برای دروغ گفتن کودک خود را تنبیه می کنید پس مقالات زیر را حتما مطالعه بفرمایید :
دروغگویی کودک و نحوه برخورد با دروغگویی کودکان
هر چیزی که بابا و مامان را خوشحال می کنه خوبه و من بچه خوبی به نظر می رسم
دکتر ژان پیاژه روانشناس تکاملی کشف کرد که کودکان تا حدود چهار سالگی بر اساس خشنودی پدر و مادرشان رفتار می کنند این خشنودی یعنی هر چیزی که بابا و مامان را خوشحال می کنه خوبه و من بچه خوبی به نظر می رسم و هر چیز باعث عصبانی و ناراحت شدن آن ها شود بد است
زمانی که والدین در زمینه ی دروغ گویی کودک خود به مشاوره کودک و روانشناس کودک مراجعه می کنند متاسفانه واکنش های خودشان را در روبه رو شدن با کودک در نظر نمی گیرند
دکتر مشاوره کودک می تواند شما عزیزان را با نحوه ی مقابله با مشکلات کودک آشنا کند
کودک دروغگو یا مادر خشمگین ؟
حال توجه کنید اگر کودک چهار ساله ای به مادرش بگوید که ظرف مورد علاقه او را شکسته است، مادرش خیلی عصبانی می شود از انجا که این باعث می شود احساس کند مادر او را دوست ندارد و بد است پس راه حل واضح و روشن کودک این است که بگوید گلدان را نشکسته است
پس به همین ترتیب کاملا طبیعی و عادی است کودکی که دور لبانش آغشته به مربا است به چشمان مادرش مستقیم نگاه کند و بگوید کاملا روحش از وجود مربا خبر نداشته است.
دروغگویی در کودک 7 و 9 ساله
دکتر اپل جی، طی یک مصاحبه با هشتاد و هشت کودک بین 6 تا 9 ساله به این نتیجه رسید که 2/18 درصد از شش ساله ها تفاوت بین حقیقت و دروغ و افسانه را کاملا حس نکرده اند اما تا حدود 9 سالگی تا 90 درصد کودکان می فهمند که داستان ها واقعی نیستند.
کودکان نسبت به دروغ گفتن احساس بدی پیدا می کنند و دچار عذاب وجدان می شوند
در حدود هفت سالگی، کودکان نسبت به دروغ گفتن احساس بدی پیدا می کنند به گفته ی مشاوره کودک حتی اگر کسی متوجه دروغ گویی او نشود باز هم ناراحت است دلیلش این است که در این سن، مفهوم و کار بد مجاز است و جنایت را درک می کنند و در ذهن خود می ترسند که حتی اگر والدین آن ها را تنبیه نکند خدا آن ها را تنبیه خواهد کرد
می توان گفت علل دروغ گویی در کودکان را باید در خانواده کودک و متناسب با سن کودک مورد ارزیابی قرار داد بی شک این ارزیابی باید توسط یک روانشناس متخصص کودک صورت بگیرد.
دروغگویی در کودکان یازده ساله
کودکان در سن 11 و 12 سالگی به ارزیابی واقعیت می پردازند که با توجه به نظر پیاژه نشان گر بلوغ و تجربه ی کودک است یکی از موضوعاتی که کودک در این سن درک می کند این است که جامعه بر مبنای اعتماد بنا شده است
و اگر نتواند اعتماد مردم را جلب کند، شکست خواهد خورد توجه داشته باشید آرمانگراهای فردا ، همین جا است که شکل گیری شخصیت خود را آغاز می کنند، پس دروغگویی در کودکان و راست گویی در سنین مختلف، علل مختلفی دارد.
پیشگیری از دروغگویی کودک
1- مفهوم حقیقت را به کودک بیاموزید :
از موقعیت های بازی استفاده کنید به طور مثال پدر کودک برای او شکلک در می آورد و وانمود می کند که هیولاست و کودک حتی بدون ماسک هم می ترسد شما در همین زمان با کودک صحبت کنید و به او بگویید آیا بابا واقعا یک هیولاست؟ آیا اصلا می شود بابا هیولا باشد؟ اصلا مگر هیولا وجود دارد؟
برای او شرح دهید که دیو، هیولا واقعیت ندارند و خیالی هستند نکته ی دیگر کارتون هایی است که کودکان نگاه می کنند گاهی راجع به شخصیت های کارتونی صحبت کنید و بگویید آیا انسان می تواند پرواز کند؟ آیا سوپر من وجود دارد؟ و یا زمانی که به او می گویید چه بچه ی شیرینی الان می یام می خورمت به او بگویید این شوخی است و شما نمی توانید و نخواهید هیچ آسیبی به او بزنید.
به کودکان کمک کنید تا تفاوت رویا و واقعیت را دریابند
به کودکان بگویید و به او کمک کنید تا تفاوت رویا و واقعیت را دریابند و بدانند که هر آنچه در رویا و ذهنشان باشد و آرزوی آن را داشته باشیم واقعیت نمی یابد این موضوع در زمانی مهم است که کودکان شروع به گفتن رویاهایشان می کنند و می گویند فلان کار را کرده اند اما در حقیقت نکرده اند گاهی اگر این رویا پردازی ادامه یابد کودکان به چشم اطرافیان دروغگو به نظر می رسند.
باعث دروغگویی کودک نشوید
گاهی والدین آنقدر به اعمال ناشایست کودک اصرار می کنند وتوضیح می خواهند که باعث دروغگویی کودک می شوند به طور مثال کودکی که در آشپزخانه شیشه ی مربا را شکسته است و ترسیده است زمانی که مادر او وارد می شود و به او می گوید( سراسیمه و عصبانی) تو از صندلی بالا رفتی و شیشه مربا را انداختی زمین؟
و کودک با نگاهی معصومانه می گوید نه ، در این زمان است که کودک در دردسر بزرگی افتاده است چون هم شیشه را شکسته است و هم دروغ گفته است و از درون هم احساسات بدی را تجربه می کند بی شک در چنین شرایطی راستگوترین کودکان هم دروغ می گویند
برچسب زدن به کودک مطلقا ممنوع
حال توجه داشته باشید در این شرایط سئوال نکنید بلکه با جمله خبری به کودک بگویید که چه کاری انجام داده است یعنی بگویید ( از دستت عصبانی هستم چون از صندلی بالا رفتی و شیشه ی مربا را شکسته ای و ممکن بود به خودت هم آسیب برسانی یکی دیگر از روش ها این است که راستگویی را در او تقویت کنید
وقتی می گوید ببخشید به جای انکار و دروغ گفتن به او بگویید خوش حال هستید که راستش را گفته است و دیگر تحقیر کردن ، برچسب زدن را مطلقا به کار نبرید که او احمق است بی دست و پا است اما به او بگویید بعدا جریمه ای برای رفتارش در نظر خواهید گرفت.
همراه شما عزیزان هستیم با مشاوره کودک و روانشناسی کودک و نوجوان مرکز مشاوره خانه مهر
