اختلال شخصیت وسواسی جبری (
OCPD)، نوعی وضعیت سلامت روانی بوده که با افراط در کمالگرایی، نظم و تمیزی همراه است و یکی از شایعترین اختلالات شخصیتی بهشمار میآید. این اختلال میتواند بر تمام جنبههای زندگی فرد از جمله شغل، روابط و سلامت روان او تاثیرگذار باشد. زندگی با این اختلال روحی چالشهای بسیار زیادی را برای خود فرد و دوستان و عزیزان او به همراه دارد. OCPD اغلب مانعی برای داشتن روابط مسالمتآمیز تلقی میشود اما چنین رابطهای علاوه بر جنبههای منفی، جنبههای مثبت نیز دارد. در ادامه مطلب با ما همراه باشید تا بیشتر به مزایا و معایب زندگی و رابطه با افرادی که وسواس فکری یا OCPD دارند، بپردازیم. همچنین نکاتی را در ارتباط با این اختلال ارائه دهیم.
اختلال شخصيت ocpd چیست؟
اختلال شخصیت وسواسی فکری و جبری یک وضعیت روانی فراگیر و پایدار است که در آن فرد به کمالگرایی، نظم و کنترل تمایل شدیدی نشان میدهد. بههمین علت فرد شاید وقتی نوبت به برنامهریزی و قوانین برسد، سختگیر و لجباز شود. این افراد همچنین در جزئیات غرق میشوند و هدف اصلی پروژههای خود را فراموش میکنند. چنین تمایلهایی زمانی بدتر خواهند شد که تحت فشار بیشتری قرار بگیرند و مضطربتر شوند. همه مبتلایان به OCPD یکسان نیستند. شدت این صفات میتواند بسیار متفاوت باشد. برخی از افراد دارای این اختلال، سلطهجوتر هستند و عدهای دیگر معتاد به کار. تعدادی از این افراد بیش از حد برای جلب رضایت سایرین اشتیاق نشان میدهند و برخی دیگر هم اهمالکار هستند.
چالشهای رابطه با افراد دارای اختلال شخصیت وسواسی جبری
موارد زیر همگی چالشهایی هستند که شاید در ازدواج با اشخاص وسواسی جبری یا رابطه با آنها، پیش آید:
مشکل در نشاندادن همدلی
همدلی از اصلیترین اجزای ارتباط با دیگران است. اگر در یک رابطه، از سمت یک طرف یا هر دو شخص همدلی وجود نداشته باشد، مشکلاتی بهوجود خواهد آمد. به گفته متخصصان: «افراد مبتلا به اختلال شخصيت ocpd معمولا انتقادی هستند و شاید در نشان دادن همدلی یا داشتن دیدگاهی منعطف، مشکل داشته باشند. این امر میتواند منجر به درگیری در روابط شود و همچنین شکلگیری احساس شنیده نشدن و درک نشدن در شریک احساسی این افراد، شرایط را سخت کند.»
انعطاف نداشتن و سختگیری بیش از حد
افراد مبتلا به OCPD ممکن است الگوهای رفتاری سفت و سختی برای خود داشته باشند؛ مانند تفکر صفر تا صدی. به گفته روانشناسان: «این نوع تفکر سازش در رابطه را دشوار میکند. در یک مشاجره ممکن است احساس ناامیدی کنید. از طرفی با وجود تلاشهایتان، تنها راه برای پایان دادن به بحث این است که تسلیم خواستههای طرف مقابل شوید یا کنارهگیری کنید.» همچنین بخوانید:
شناخت همسر قبل از ازدواج: این 15 سوال را از او بپرسیدتمرکز بیش از حد روی کار
وظیفهشناسی یا تمرکز بیش از حد روی کار میتواند منجر به نادیده گرفتن روابط بین فردی شود. بنابراین این جنبه مشترک افراد با اختلال شخصیت وسواسی جبری شاید منجر به احساس نادیده گرفته شدن در شریک زندگی شود. تمرکز زیاد روی کار بدین معنا است که فرد زمان کمتری را برای اوقات فراغت و سایر فعالیتهای ضروری برای رابطه، صرف میکند. بههمین علت ترجیح میدهد شریک احساسی خود را به نفع تعهد کاریاش کنار بگذارد.
توجه بیش از حد به سازماندهی، فهرستها و برنامهریزیها
نظم بهطور کلی یک ویژگی خوب است که به ما در رسیدن به اهدافمان و ایجاد تغییرات مهم کمک میکند. اما باید بگوییم نظم بیش از حد میتواند خود انگیختگی را که عنصری اساسی در روابط عاشقانه است، از بین ببرد.
یکنواختی و فقدان هیجان در رابطه
عنصر غافلگیری ممکن است جدا از روزها و زمانهای خاص، در ازدواج یا رابطه با افراد مبتلا به اختلال شخصیت وسواسی جبری وجود نداشته باشد. این ویژگی میتواند برای طرف مقابل رابطه ناامیدکننده باشد. به گفته روانشناسان: «برنامهریزی برای تعطیلات آخر هفته، شام یا شب با فرد مبتلا به OCPD میتواند چالشبرانگیز باشد و حفظ و پرورش رابطه را برای شریک زندگی و حتی دوستان و خانواده او دشوار میکند.» اگر خودتان یا شریک زندگیتان به این اختلال مبتلا هستید، بهترین راهکار کمک گرفتن از مشاوران خانه مهر در غرب تهران است. انجام این کار را بهویژه قبل از ازدواج توصیه میکنیم.
مزایای رابطه با افراد دارای اختلال شخصیت وسواسی جبری
موارد زیر همگی مزایایی هستند که شاید در ازدواج و زندگی با افرادی که وسواس فکری دارند، وجود داشته باشند:
جاهطلب و با ثبات مالی
افراد مبتلا به OCPD اغلب بسیار فعال هستند و در ثبات مالی و شغلی خوبی قرار دارند. این شرایط میتواند آنها را تبدیل به حامیانی ایدهآل و قابل اعتماد تبدیل کند تا بتوانید در رابطه خود عمیقا روی آنها حساب کنید. چنین چیزهایی جنبههای حیاتی روابط طولانیمدت هستند و به شریک زندگی احساس امنیت میدهند.
قدرت بالا برای برنامهریزی
برنامهریزی دقیق و سازماندهی نیز عاملی حیاتی در روابط است. این امر بهویژه وقتی که خانواده گسترش مییابد، صدق میکند. گاهی داشتن شریکی که با او هرگز نگران تمام شدن مواد اولیه غذایی نباشید و همیشه میداند مدارک مهم کجا هستند، میتواند در رابطه ضروری باشد. فرض کنید با یکدیگر به مسافرت میروید. در این صورت احتمالا میتوانید روی آنها حساب کنید تا تحقیقهای کامل و بینقصی را انجام دهند و بهترین مکانها را برای گشتوگذار انتخاب کنند. شاید در این سفر هیچ غافلگیری خاصی رخ ندهد اما بیشک استرس کمتر و تجربه رضایتبخشتری خواهید داشت.
سازگار در پیروی از ارزشها و باورهای شخصی
اعتماد سنگ بنای هر رابطه سالم بوده و برای افراد مبتلا به اختلال شخصیت وسواسی جبری، ظاهر و سخنان با باطن یکسان است. این افراد واقعا به آنچه میگویند، عمل میکنند و اغلب صادق، روراست و بیشیلهوپیله هستند. علاوه بر این ویژگیهای مسئولیتپذیری و قابل اعتماد بودن را میتوانید در آنها مشاهده کنید. از طرفی شاید آنها کمی سفتوسخت باشند اما ویژگیهای عالی دیگری نیز دارند که میتواند به شما و رابطهتان امنیت و ثبات ببخشد و چارچوبی مطمئن را برای تربیت فرزندتان فراهم سازد.
سخن نهایی
گرچه OCPD مفهومی منفی در زمینه روابط دارد، اما ویژگیهایی که در افراد با این اختلال دیده میشود، جدای از معایب، مزایایی دارد. اگر فردی را میشناسید که به اختلال شخصیت وسواسی جبری مبتلا است، یادگیری بهترین راههای برقراری ارتباط با او میتوان شانس بیشتری را برای موفقیت رابطه به دنبال بیاورد. برای دوام رابطه خود با این افراد جدا از دقت به نکات بالا میتوانید از رهنمودهای عملی مشاوران خانه مهر در ستارخان کمک بگیرید.