استرس حالتی روانی است که بر عملکرد بدن نیز تاثیر مستقیم دارد. تاثیر این عامل گاهی باعث افزایش وزن می‌شود در مواردی کاهش وزن را به‌دنبال دارد. در چند سال اخیر تاثیر اضطراب بر چاقی مورد توجه پزشکان قرار گرفته است. اما بین استرس و کاهش وزن نیز رابطه‌ای وجود دارد تاثیر آن برای مردم جای شک و شبه ندارد.

شاید بپرسید کاهش وزنی که در اثر استرس باشد، چه علایمی دارد، دلیل آن چیست و آیا می‌توانیم با روش‌های درست از آن جلوگیری کنیم؟ برای یافتن جواب این سوال‌ها تا انتها با ما همراه شوید.

رابطه بین استرس و کاهش وزن

اکنون که در تاثیر کم شدن وزن بر اثر داشتن استرس شکی وجود ندارد، باید در جستجوی علت این موضوع باشیم. پزشکان و روانشناسان روابط مختلفی را برای این دو موضوع تصور کرده‌اند که عبارت هستند از:

1. به‌هم خوردن تعادل دستگاه گوارش

حملات عصبی، استرس و اضطراب بر دستگاه گوارش تاثیر مستقیم دارند. به‌عنوان مثال بعد از وارد شدن یک شوک عصبی به فرد، معده او اسید بیشتری ترشح می‌کند یا هنگام داشتن استرس زیاد ممکن است عصب‌ها و ماهیچه‌های روده دچار اسپاسم شوند.

از نظر پزشکی بسیاری از افرادی که مشکلات گوارشی دارند، میلی خوردن به‌ غذا ندارند یا پس از این کار درد و مشکلات بسیار زیادی را تحمل می‌کنند. به‌همین دلیل ترجیح می‌دهند برای جلوگیری از این حالت چیزی نخورند.

2. افزایش سوخت‌وساز بدن

زمانی‌ که استرس شما از حد معمول فراتر رود، بدنتان در حالت مبارزه قرار می‌گیرد و در این شرایط معمولا یکی از دو هورمون آدرنالین یا کورتیزول را ترشح می‌کند. گاهی نیز ترشح هر دو هورمون امری عادی است. آدرنالین با بالا بردن هیجان، شخص را برای انجام فعالیت‌های بدنی آماده می‌کند و در مقابل انگیزه خوردن را از او می‌گیرد.

از سوی دیگر کورتیزول با دستور توقف فعالیت‌های غیرضروری، در کارهای روزانه مانند خوابیدن اختلال ایجاد می‌کند که این موضوع نیز می‌تواند کلید معمای استرس و کاهش وزن باشد. همچنین در بسیاری از موارد اضطراب موجب حرکات غیرارادی مانند تکان دادن پا یا پیاده‌روی در طول اتاق خواهد شد که نتیجه آن کاهش وزن است.

3. از دست دادن میل به غذا

بسیاری از افرادی که فشار استرس را تحمل می‌کنند میلی به خوردن غذا ندارند. بدن آن‌ها پیام گرسنگی را نمی‌فرستد و در صورت ارسال آن نیز، دستگاه گوارشی پاسخ درستی را دریافت نخواهد کرد. افرادی که استرس دارند، معمولا کارهای دیگر را بر خوردن ترجیح می‌دهند.

در نتیجه بعد از مدتی شاهد کاهش وزن خود هستند. همچنین از روابط استرس و کاهش وزن می‌توانیم به تغییر اولویت‌ها و سبک زندگی، از دست دادن انگیزه و در نهایت کم شدن ناگهانی وزن اشاره کنیم.

علائم کاهش وزن بر اثر استرس

همان‌طور که می‌دانید کاهش وزن همیشه بد نیست و برای برخی از افراد پل رسیدن به سلامتی و تناسب اندام است. همچنین برای افرادی با حالت عادی بدن، کاهش یک یا دو کیلو وزن در ماه امری نگران‌کننده نیست.

اما زمانی که فرد در یک بازه زمانی کوتاه و بدون هیچ تلاشی برای لاغر شدن وزن کم کند، باید نگران سلامتی خود و ارتباط استرس و کاهش وزن باشد. وجود علائم زیر بارزترین نشانه‌های پایین آمدن وزن در اثر استرس و اضطراب هستند:

• استرس مداوم
• کاهش ناگهانی وزن بدون دلیل و علت مشخصی
• سردرد
• کم شدن حافظه و فراموش کردن امور روزانه
• افزایش و نامنظم شدن ضربان قلب
• گرفتگی عضلات
• بی‌خوابی یا خواب طولانی مدت
• احساس سرگیجه
• عادت به یک رفتار نامناسب برای فرار از مشکلات و کاهش وزن

کنترل استرس و کاهش وزن

برای جلوگیری از ادامه روند کاهش وزن در اثر تحمل استرس زیاد، راه‌های مختلفی وجود دارند. گرچه میزان تاثیرگذاری آن‌ها وابسته به عوامل مختلفی مانند شدت استرس، سن افراد، میزان مدامت روی راه‌های کنترل‌کننده و مسائل دیگر است.

کسانی که به‌دلیل فشار روانی و استرس وزن خود را از دست داده‌اند، می‌توانند با کمک روش‌های زیر از پیشروی این موضوع جلوگیری کنند و بعد از مدتی به ثبات یا افزایش وزن برسند:

1. ورزش کردن

شاید با خود فکر کنید که ورزش موجب کاهش وزن بیشتری خواهد شد و بر کنترل کم شدن آن تاثیر معکوسی می‌گذارد. اما بهتر است بدانید دلیل اصلی روند نزولی وزن بدن افرادی که دچار استرس هستند، تحمل همین اضطرابی است که اگر برطرف شود فرد به وزن دلخواهش می‌رسد.

با ورزش کردن روحیه افراد بهتر می‌شود و می‌توانند تا حد زیادی از مقدار استرس خود بکاهند. کم شدن استرس نیز تثبیت وزن را به‌همراه دارد.

2. تغییر سبک زندگی

کسانی که به‌دلیل استرس زیاد وزن خود را از دست می‌دهند، باید در گام اول ریشه و دلیلی اصلی اضطراب را از خود دور کنند. معاشرت با دوستان و خانواده، شرکت در گردهمایی‌های انگیزشی، کتاب خواندن و انواع فعالیت‌های مفید دیگر، راه‌هایی برای کم کردن استرس و در نهایت جلوگیری از کاهش وزن هستند.

3. مراجعه به تخصص تغذیه

گاهی فرد با روش‌های بالا و سعی در ریشه‌کن کردن استرس، برای جلوگیری از کاهش وزن یا افزایش آن تلاش می‌کند اما به نتیجه نمی‌رسد. بدن کسانی که به‌مدت طولانی زیر فشار استرس بوده‌اند، ضعیف شده است و در مواردی حتی بعد از برطرف شدن مشکل نیز به‌حالت عادی باز نمی‌گردد.

در این شرایط مراجعه به یک مشاوره تغذیه و کمک گرفتن از او برای بازیابی قوای از دست رفته بهترین گزینه ممکن است. متخصصان تغذیه با دادن یک الگوی غذایی سالم و حتی مکمل‌های خوراکی به افراد مبتلا به استرس کمک می‌کنند تا به وزن دلخواه خود برسند.

4. مراجعه به یک روانشناس

روانشناسان که پزشکان روح هستند، با دادن مشاوره‌های درست و اصولی، از بروز اضطراب بیشتر جلوگیری کرده و رابطه استرس و کاهش وزن را تعدیل می‌کنند. ادامه جلسات مشاوره برای کسانی که وزن زیادی را به‌خاطر استرس از دست داده‌اند، حتی بعد از حل شدن مشکل و بازگشتن به روند عادی زندگی لازم و ضروری است.

سخن نهایی

استرس می‌تواند به‌عنوان یک عامل مخرب، بر از دست دادن وزن تاثیر مستقیم داشته باشد. ما در این مطلب ضمن توضیح رابطه استرس و کاهش وزن، علائم و راه‌های جلوگیری از آن را نیز شرح دادیم.

فراموش نکنید سلامت بدن و روح به یکدیگر گره خورده است. بنابراین اگر در کنترل استرس خود مشکل دارید، حتما از یک مشاور فردی کمک بگیرید.