روانشناسی صنعتی / سازمانی | روانشناسی صنعتی و سازمانی | روانشناسی صنعتی سازمانی
احتمالا شما نام روانشناسی بالینی، روانشناسی اجتماعی، روانشناسی کودک، روانشناسی رشد و روانشناسی شناختی را زیاد شنیده باشید ولی روانشناسی صنعتی و سازمانی نامش کمتر در محافل مختلف شنیده می شود و حتی اگر شنیده باشید هم احتمالاً نمیتوانید تعریف درستی از آن بیان کنید. خوب در ابتدا ما تعریفی از روانشناسی صنعتی و سازمانی که معادل انگلیسی آن Industrial / Organizational Psychology است بیان می کنیم. روانشناسی صنعتی و سازمانی شاخهای از علم روانشناسی است که در این شاخه رفتار و عملکرد افراد در سازمان مورد مطالعه و بررسی قرار می گیرد. این شاخه از روانشناسی با ترکیب دو حوزه روانشناسی صنعتی و روانشناسی سازمانی، به بررسی فرآیندهای روانی و اجتماعی در سازمانها میپردازد.
در روانشناسی صنعتی، محققان بررسی میکنند که چگونه افراد با شرایط کاری و ابزارهای مختلفی که در اختیار آنها قرار میگیرد، سازگاری پیدا میکنند. به عنوان مثال، روانشناسان صنعتی میتوانند بررسی کنند که تاثیر استفاده از دستگاهها و تجهیزات مختلف در شرایط کاری مختلف بر عملکرد افراد چگونه است. همچنین، آنها میتوانند به بررسی مواردی مانند ساختار سازمانی، فرهنگ سازمانی و سیاستهای منابع انسانی بپردازند.
در روانشناسی سازمانی، محققان به بررسی ارتباطات داخلی سازمان و نحوه تأثیرگذاری آن بر عملکرد سازمانی میپردازند. مثلاً، آنها میتوانند بررسی کنند که چگونه فرهنگ سازمانی و سیاستهای منابع انسانی، بر میزان رضایت شغلی و عملکرد کارکنان تاثیر می گذارد.
در کل می توان گفت که موضوعات زیر به نوعی در قلمرو روانشناسی صنعتی و سازمانی قرار میگیرند:
انتخاب افراد مناسب برای محیط کار
ارزیابی رفتارها، ویژگیها و توانمندیهای کارکنان
اندازه گیری عملکرد شغلی
میزان رفاه و کیفیت زندگی کارکنان سازمان
انگیزش کارکنان و رضایت شغلی
رفتارهای شهروندی سازمانی
استرس شغلی
ارتباطات در محیط کار
رفتارهای سیاسی در محیط کار
تجزیه و تحلیل شغل
فرهنگ سازمانی
همچنین، روانشناسی صنعتی / سازمانی میتواند به بررسی رهبری در سازمانها بپردازد. رهبران در هر سازمانی میتوانند تأثیرات شگرفی بر روی فرهنگ و عملکرد سازمان داشته باشند. همچنین، روانشناسی صنعتی / سازمانی میتواند به بررسی نقش تعاملات اجتماعی در سازمانها بپردازد. تعاملات اجتماعی در سازمانها میتواند تاثیر شگرفی بر میزان رضایت شغلی و عملکرد کارکنان داشته باشد.
در نهایت، میتوان گفت که روانشناسی صنعتی / سازمانی یکی از شاخههای مهم و کاربردی علم جامع روانشناسی است که در آن به بررسی فرآیندهای روانی و اجتماعی در سازمانها پرداخته می شود. با توجه به اینکه عملکرد سازمانها به شدت به عملکرد کارکنان آنها وابسته است، بررسی عواملی که بر روی عملکرد کارکنان و سازمان تأثیر میگذارند، از اهمیت بالایی برخوردار است.